Có Công Mài Sắt Có Ngày Lên Kim - Phong tục tập quán

Đến như sắt mài mãi cũng thành kim, thì bất cứ
việc gì cũng có thể làm được, miễn là chúng ta biết chịu khó khổ
luyện, biết kiên trì nhẫn nại, không quản gian lao vất vả. Lời
giáo huấn biểu hiện qua câu tục ngữ "có công mài sắt có ngày nên
kim", một mặt, được nhận thức qua ngôn từ của nó mà mấu chốt là
sự đối lập giữa hai hình ảnh "sắt" và "kim"; mặt khác, thông qua
giai thoại về cuộc đời của nhà thơ nổi tiếng đời Đường ơ Trung
Quốc - nhà thơ Lý Bạch.

Tương truyền, thuở niên thiếu, Lý Bạch là cậu bé không chịu khó
học hành, ham chơi như bao đứa trẻ bình thường khác. Một hôm,
cậu bé chán học, lẻn sang chơi ở chân núi phía Đông. Kỳ lạ quá !
Trước mặt cậu bé là một bà lão đang cắm cúi mài một thanh sắt
bên một tảng đá lớn. "Bà già tóc bạc đến dường kia mà lại chăm
chắm mài một thanh sắt làm gì nhỉ ?" Cậu bé hết sức phân vân,
bèn rón rén đến bên cạnh cụ già rồi cất tiếng hỏi :

- Cụ ơi ! Cụ mài sắt để làm gì vậy ?

Bà lão ngoảnh mặt lên, hiền từ trả lời :

- Để làm kim khâu, cháu ạ.

- Làm kim khâu ư ? Thanh sắt thì làm thế nào mà trở thành cái
kim khâu được ?

Cậu bé chất vấn bà lão.

- Mài mãi cũng phải được. Kể có công mài sắt thì có ngày nên kim
chứ - Bà lão trả lời một cách tin tưởng như vậy.

Lý Bạch nửa tin nửa ngờ hỏi lại. “Liệu hôm nay có xong được
không hở cụ ?” Bà lão thong thả trả lời hòa nhịp với động tác
mài kim : "Hôm nay không xong thì mai lại làm tiếp vậy, năm nay
không xong thì sang năm tiếp tục mài, ngày lại ngày, già nhất
định mài xong".

Nghe đến đây, Lý Bạch chợt hiểu ra và im lặng. Về nhà, Lý Bạch
thường ngẫm nghĩ về những lời của bà lão mà càng chuyên tâm học
tập. Chẳng bao lâu, Lý Bạch trở thành nhà thơ lỗi lạc với những
áng thơ Đường tuyệt mỹ, có một không hai trong nền văn học Trung
Quốc. Từ đó, trong dân gian lưu truyền câu tục ngữ "chỉ yếu công
phu thâm, thiết chữ ma thành châm" với nghĩa là "có công mài sắt,
có ngày nên kim". Thoạt đầu, nó như một nhận xét về cuộc đời,
văn nghiệp của Lý Bạch : từ chỗ lười học, nhờ sự tỉnh ngộ qua
cuộc gặp gỡ với cụ già mà siêng năng, kiên trì học tập và cuối
cùng trở thành tài. Nhưng dần dần câu tục ngữ "có công mài sắt,
có ngày nên kim" được lưu truyền rộng rãi, vượt qua phạm vi của
một cuộc đời, một sự nghiệp, trở thành một lời dạy, lời giáo
huấn mọi người về ý chí bền bỉ trong công việc nói riêng, trong
cuộc đời nói chung.




(theo chanphuocliem.com)